Ο αγκώνας είναι μια πολύπλοκη άρθρωση η οποία μας επιτρέπει να εκτελέσουμε κινήσεις όπως το σπρώξιμο, το τράβηγμα, η περιστροφή του αντιβραχίου και της άκρας χείρας (π.χ. ξεκλείδωμα πόρτας). Ο πόνος στον αγκώνα είναι αρκετά συχνός στον γενικό πληθυσμό. Συνήθως δεν εμπνέει λόγο ανησυχίας αλλά επειδή είναι μια περιοχή που εμπλέκεται σε πολλές δραστηριότητες ο πόνος γίνεται αρκετά ενοχλητικός και δυσχεραίνει την καθημερινότητα του ατόμου. Εμφανίζεται πιο συχνά σε αθλητικές δραστηριότητες ή και άλλες καθημερινές δραστηριότητες που απαιτούν επαναλαμβανόμενη χρήση του αγκώνα.
Αίτια
Εκφυλιστικές βλάβες, φλεγμονή και τραυματισμός σε οποιαδήποτε από τις ανατομικές δομές που αποτελούν, συνδέουν ή κινούν τον αγκώνα θα προκαλέσει πόνο στην άρθρωση. Συνήθως ο πόνος οφείλεται σε καταπόνηση από υπέρχηση της άρθρωσης. Ως αιτίες πόνου του αγκώνα περιλαμβάνονται:
- Εκφυλιστική Παθολογία – πόνος μηχανικής αιτιολογίας
- Τενοντοπάθεια (έσω και έξω επικονδυλαλγία)
- Θυλακίτιδα / Ορογονοθυλακίτιδα
- Αυχενική Παθολογία – Αυχενική ριζοπάθεια
- Διάστρεμμα
- Κάταγμα
- Εξάρθρημα / Υπεξάρθρημα
- Ωλένια νευρίτιδα, όπου πρόκειται για συμπίεση/ερεθισμό του ωλένιου νεύρου στον ωλένιο σωλήνα του αγκώνα.
- Πίεση του κερκιδικού νεύρου στον αγκώνα
- Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα (αναφερόμενος πόνος)
- Οστεοαρθρίτιδα. Επειδή η άρθρωση του αγκώνα δεν είναι στηρικτική του βάρους του σώματος η πρωτοπαθής εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα είναι εξαιρετικά σπάνια. Συνήθως είναι δευτεροπαθής μετά από τραυματισμούς (μετατραυματική αρθρίτιδα) και ενδοαρθρικά κατάγματα.
- Διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα, όπου πρόκειται για μια κατάσταση διαχωρισμού ενός τμήματος του οστού μέσα στην άρθρωση από το γειτονικό του οστούν λόγω διαταραχής της αιμάτωσης του.
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Έκτοπη οστεοποίηση, μια κατάσταση όπου σχηματίζεται οστό σε σημεία που υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν υφίσταται. Τα σημεία αυτά είναι τα μαλακά μόρια όπως μυς, τένοντες και σύνδεσμοι. Η κατάσταση αυτή είναι αποτέλεσμα μυοσκελετικών τραυματισμών, κακώσεων του νωτιαίου μυελού και του κεντρικού νευρικού συστήματος γενικότερα.
Συμπτώματα
Ποικίλα είναι τα συμπτώματα και διακρίνονται ανάλογα με τις ανατομικές δομές που προσβάλλονται. Ανάμεσα στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:
- Πόνος ο οποίος μπορεί να ακτινοβολεί προς τον βραχίονα, προς το αντιβράχιο ή ακόμα μέχρι και την άκρα χείρα και τα δάκτυλα.
- Οίδημα, ερυθρότητα και τοπική αύξηση της θερμοκρασίας
- Νευρολογικά σημεία και συμπτώματα όπως πόνος, μούδιασμα/μυρμήγκιασμα, κινητικές και αισθητικές διαταραχές
- Απώλειες κίνησης
- Παραμόρφωση του αγκώνα
- Μείωση λειτουργικότητας
- Νυχτερινός πόνος
Διάγνωση
Επειδή η πάθηση είναι πολυπαραγοντική η διαγνωστική ακρίβεια είναι συνήθως δύσκολη. Τον κυρίαρχο ρόλο παίζει η διαφοροποίηση των συμπτωμάτων που έχουν αυχενική καταγωγή, σε αντίθεση με αυτά της τοπικής παθολογίας. Η μηχανική διάγνωση θα ξεκαθαρίσει εάν ο πόνος στον αγκώνα είναι μηχανικής αιτιολογίας ή όχι. Εάν όχι ο κλινικός θα πρέπει να διαγνώσει εάν τα συμπτώματα οφείλονται σε παθολογία των συσταλτών ιστών ή της άρθρωσης.
Ο κλινικός λαμβάνει λεπτομερές ιστορικό, όπου καταγράφονται αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση της καθημερινότητας (προφίλ του ασθενούς), τις λειτουργικές ανικανότητες λόγω του πόνου, λεπτομέρειες σχετικά με τη φύση και την εξέλιξη του πόνου/επεισοδίου, τις δραστηριότητες που επιδεινώνουν/βελτιώνουν τα συμπτώματα, το προηγούμενο ιστορικό και την κατάσταση της υγείας του, την πιθανή φαρμακευτική αγωγή που ακολουθεί και τις εξετάσεις απεικονιστικές/εργαστηριακές που διαθέτει ο ασθενής.
Η φυσική εξέταση που ακολουθεί περιλαμβάνει την επισκόπηση της άρθρωσης (θερμότητα,οίδημα,ερυθρότητα,ευαισθησία), την απώλεια κίνησης στις ενεργητικές και παθητικές κινήσεις και τη συμπεριφορά των συμπτωμάτων, κάτω από προσδιορισμένες κινητικές δοκιμασίες (επαναλαμβανόμενες κινήσεις ή παρατεταμένες θέσεις ενεργητικά ή παθητικά/ με ή χωρίς αντίσταση).
Θεραπεία
Οι αρχές θεραπείας θα εφαρμοστούν με βάση τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης και διαφορικής διάγνωσης ΜΔΘ. Οι οδηγίες θα είναι εξατομικευμένες και θα έχουν στόχο στις γρήγορες και παραμένουσες βελτιώσεις, τόσο στη συμπτωματική, όσο και λειτουργική εικόνα του ασθενούς.
Ο κλινικός θα προσδιορίσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπευτικών ασκήσεων, βασισμένο στις ανάγκες της παθολογίας και τις ικανότητες του ασθενούς. Οι θεραπευτικές ασκήσεις ΜΔΘ συνιστούν συγκεκριμένες, εύκολες και στοχευμένες ασκήσεις με δεδομένη συχνότητα και αριθμό επαναλήψεων μέσα στην ημέρα, ώστε με ελάχιστο χρόνο (2 λεπτά τη φορά), ο ασθενής να βελτιώνει διαρκώς και σταθερά την κλινική του εικόνα.
Ομοίως οι οδηγίες θα περιλαμβάνουν σαφείς πληροφορίες για αποφυγή εξατομικευμένων προδιαθεσικών ή προκλητικών παραγόντων.
Βασικός στόχος είναι η αντιμετώπιση του αίτιου και όχι μόνο των συμπτωμάτων. Η εκπαίδευση για αυτοθεραπεία είναι επίσης διαρκής στόχος της ΜΔΘ, κάνοντας τον ασθενή διαχρονικά ανεξάρτητο και ικανό για σωστή διαχείριση της καθημερινότητας στο διηνεκές. Τέλος, η πρόληψη υποτροπών και η αποφυγή επιβαρυντικών παραγόντων συνιστούν τα μέγιστα στην αντιμετώπιση της χρονιότητας, που αποτελεί σημαντικότατο επιβαρυντικό παράγοντα.