Ως πονοκέφαλος ορίζεται ο πόνος που εμφανίζεται σε οποιοδήποτε σημείο της κεφαλής και περιλαμβάνει την περιοχή του ινίου, των κροτάφων, των βρεγματικών, του μετώπου, των ζυγωματικών και των οφθαλμών. Μπορεί να εμφανίζεται στη μια πλευρά ή και στις δυο. Ο πόνος μπορεί να έχει αιφνίδια έναρξη ή προοδευτική εγκατάσταση. Η διάρκεια του μπορεί να είναι λιγότερο από 1 ώρα έως πολλές συνεχόμενες ημέρες. Ο πονοκέφαλος είναι μια συχνή κατάσταση που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα του ατόμου. Η συντριπτική πλειοψηφία εμφάνισης των πονοκεφάλων αφορά στο γυναικείο φύλο.

• Ημικρανία
• Ημικρανία με αύρα
• Παροξυσμική ημικρανία
• Αθροιστικός πονοκέφαλος
• Πονοκέφαλος τάσης
• Πονοκέφαλος μηχανικής αιτιολογίας

Ο πρωτοπαθής πονοκέφαλος συνήθως δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας υποβόσκουσας ασθένειας και συνήθως προκαλείται από υπερδραστηριοποίηση ή βλάβη στους υποδοχείς του πόνου στην κεφαλή. Τέτοιες δομές είναι τα νεύρα και οι μυϊκές ομάδες που περικλείουν την κεφαλή και τον αυχένα.

Παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται είναι:

• Φύλο(γυναίκα)
• Είδος επαγγέλματος
• Κακή στάση σώματος
• Διατροφικές συνήθειες
• Κατανάλωση αλκοόλ
• Αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου
• Κακή συναισθηματική κατάσταση/άγχος
• Κληρονομικότητα

Παρόλο που ο πρωτοπαθής πονοκέφαλος δεν οφείλεται σε κάποια παθολογία μπορεί να είναι το σύμπτωμα μιας αδιάγνωστης υποβόσκουσας πάθησης και διακρίνεται σε χρόνιο καθημερινό πονοκέφαλο, πονοκέφαλος λόγω άσκησης, πονοκέφαλος λόγω καθιστικής ζωής και πονοκέφαλος λόγω σεξουαλικής δραστηριότητας.

Ο δευτεροπαθής πονοκέφαλος είναι το αποτέλεσμα/σύμπτωμα μιας παθολογικής κατάστασης. Ως τέτοιες καταστάσεις διακρίνουμε:

• Τραύμα, π.χ. μετά από τραυματισμό αυχένα δίκην μαστιγίου, πτώση με άμεση πλήξη της κεφαλής, κ.α.
• Αυχενογένης Κεφαλαλγία
• Οξεία ιγμορίτιδα
• Εγκεφαλίτιδα
• Φλεβική θρόμβωση μέσα στον εγκέφαλο
• Ανεύρυσμα σε κάποια αρτηρία του εγκεφάλου
• Αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία στον εγκέφαλο
• Δυσπλασία Chiari
• Όγκος εγκεφάλου
• Ενδοκρανιακό αιμάτωμα
• Μηνιγγίτιδα
• Τοξοπλάσμωση
• Γλαύκωμα
• Εγκεφαλικό επεισόδιο
• Νευραλγίες
• Διάσειση
• Γρίπη

Άλλες καταστάσεις που σχετίζονται με ανάπτυξη δευτεροπαθή πονοκεφάλου είναι:

• Καταστάσεις μέθης
• Εισπνοή/δηλητηρίαση από μονοξείδιο του αζώτου
• Αφυδάτωση
• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Προβλήματα οδοντοστοιχείας
• Κρίση πανικού

Επιπλέον σε μερικά είδη πονοκεφάλων περιλαμβάνονται:

• Πονοκέφαλος λόγω υπέρχρησης φαρμάκων για θεραπεία μιας άλλης παθολογίας
• Πονοκέφαλος λόγω εξωτερικής πίεσης, π.χ. από κράνος
• Πονοκέφαλος λόγω κατανάλωσης παγωμένων τροφίμων ή αφέψημων
• Αιφνίδιος πονοκέφαλος ο οποίος εμφανίζεται αιφνίδια και με μεγάλη ένταση και μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, εμετό και πυρετό. Η ένταση τους κορυφώνεται μέσα σε 60 δευτερόλεπτα από τη στιγμή της έναρξης και μπορεί να υποκρύπτουν κατάσταση απειλητική για τη ζωη του ατόμου.
• Πονοκέφαλοι του μετωπιαίου κόλπου(περιοχή γύρω από τη μύτη/ιγμόρειο)
• Πονοκέφαλος έπειτα από σπονδυλικές εγχύσεις.