Οι παθολογίες των Ιερολαγόνιων αρθρώσεων απασχολούν ένα ποσοστό ατόμων με οσφυαλγία. Τα αίτια μπορούν να ποικίλουν και η φλεγμονώδης αντίδραση (ιερολαγονίτιδα) μπορεί να εκλείπει. Ο πόνος μπορεί να εντοπίζεται στον/στους γλουτούς ή στην περιοχή της οσφυικής μοίρας και μπορεί να επεκταθεί στο ένα ή/και στα δύο πόδια. Παρατεταμένη ορθοστασία, περπάτημα, τρέξιμο ή ανάβαση σκάλας μπορεί να επιδεινώσει τον πόνο. Είναι δύσκολο να διαγνωστεί, γιατί συγχέεται συχνά με την οσφυαλγία που προέρχεται από δομές της οσφυϊκής μοίρας της ΣΣ ή τον πυελικό πόνο που συνήθως εμφανίζεται κατά ή μετά την εγκυμοσύνη. Επίσης η επώδυνη άρθρωση του ισχίου μπορεί να μιμείται τον πόνο των ιερολαγονίων αρθρώσεων. Συνδέεται επίσης συχνά με αυτοάνοσες παθήσεις που επηρεάζουν τη ΣΣ.
Αίτια
Τα αίτια του πόνου των Ιερολαγόνιων Αρθρώσεων μπορεί να οφείλονται σε:
- Πόνο μηχανικής αιτιολογίας
- Αρθρίτιδα. Οστεοαρθρίτιδα , αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα καθώς και σε άλλες φλεγμονώδεις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης.
- Κάποιο τραυματισμό ο οποίος μπορεί να προήλθε έπειτα από απότομη πτώση ή από κάποιο ατύχημα.
- Πυελικός πόνος που έχει σχέση με εγκυμοσύνη.
- Μόλυνση στην περιοχή της σπονδυλικής στήλης.
Συμπτώματα
Ο πόνος συνηθέστερα εμφανίζεται στον/στους γλουτούς ή/και στην μέση και μπορεί να επεκταθεί στο ένα ή και στα δύο πόδια .Τα συμπτώματα μπορούν να χειροτερέψουν έπειτα από :
- παρατεταμένη ορθοστασία
- μεγαλύτερη φόρτιση του ενός ποδιού από το άλλο.
- τρέξιμο
- μεγάλα βήματα
- ανάβαση σκάλας
- έγερση από παρατεταμένο κάθισμα
Διάγνωση
Συχνά προκύπτει η ανάγκη να διαφοροδιαγνωστεί η πραγματική αιτία των συμπτωμάτων και να διαχωριστεί αυτή καθεαυτή η παθολογία των ιερολαγονίων αρθρώσεων από μία δισκογενή παθολογία. Επίσης πρέπει να διαφοροδιαγνωστεί από παθολογία της άρθρωσης του ισχίου, όπως και άλλες παθολογίες (π.χ. αυτοάνοσες, μολυσματικές κτλ).
Τις περισσότερες φορές, οι κλινικοί ερμηνεύουν λανθασμένα απεικονιστικά ευρήματα της σπονδυλικής στήλης με συνέπεια να μεροληπτούν υπέρ της δισκογενούς παθολογίας και όχι αυτής καθεαυτής της ιερολαγονίου.
Η κλινική διάγνωση της συμπτωματικής ιερολαγόνιας άρθρωσης μπορεί να γίνει μέσω της έγκυρης και αξιόπιστης εξέτασης Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας (ΜΔΘ) και εφόσον ο κλινικός αποκλείσει κατά σειρά τη δισκική παθολογία και στη συνέχεια την παθολογία του ισχίου, με αυστηρά και συγκεκριμένα κλινικά κριτήρια (ειδικές δοκιμασίες-προκλητικά τεστ).
Ο κλινικός λαμβάνει λεπτομερές ιστορικό, όπου καταγράφονται αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση της καθημερινότητας (προφίλ του ασθενούς), τις λειτουργικές ανικανότητες λόγω του πόνου, λεπτομέρειες σχετικά με τη φύση και την εξέλιξη του πόνου/επεισοδίου, τις δραστηριότητες που επιδεινώνουν/βελτιώνουν τα συμπτώματα, το προηγούμενο ιστορικό και την κατάσταση της υγείας του, την πιθανή φαρμακευτική αγωγή που ακολουθεί και τις εξετάσεις απεικονιστικές/εργαστηριακές που διαθέτει ο ασθενής.
Η φυσική εξέταση που ακολουθεί περιλαμβάνει την παρατήρηση της καθιστής και όρθιας στάσης, τη νευρολογική εξέταση, την απώλεια κίνησης που εμφανίζει κατά την εξέταση και τη συμπεριφορά των συμπτωμάτων, κάτω από προσδιορισμένες κινητικές δοκιμασίες (επαναλαμβανόμενες κινήσεις ή παρατεταμένες θέσεις).
Στόχος είναι ο συσχετισμός των παραπάνω πληροφοριών με τα ευρήματα (απεικονιστικά-κλινικά) ώστε να προσδιοριστεί η ταύτιση της κλινικής εικόνας με τα απεικονιστικά ευρήματα.
Θεραπεία
Οι αρχές θεραπείας θα εφαρμοστούν με βάση τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης και διαφορικής διάγνωσης ΜΔΘ. Οι οδηγίες θα είναι εξατομικευμένες και θα έχουν στόχο στις γρήγορες και παραμένουσες βελτιώσεις, τόσο στη συμπτωματική, όσο και λειτουργική εικόνα του ασθενούς.
Ο κλινικός θα προσδιορίσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπευτικών ασκήσεων, βασισμένο στις ανάγκες της παθολογίας και τις ικανότητες του ασθενούς. Οι θεραπευτικές ασκήσεις ΜΔΘ συνιστούν συγκεκριμένες, εύκολες και στοχευμένες ασκήσεις με δεδομένη συχνότητα και αριθμό επαναλήψεων μέσα στην ημέρα, ώστε με ελάχιστο χρόνο (2 λεπτά τη φορά), ο ασθενής να βελτιώνει διαρκώς και σταθερά την κλινική του εικόνα.
Ομοίως οι οδηγίες θα περιλαμβάνουν σαφείς πληροφορίες για αποφυγή εξατομικευμένων προδιαθεσικών ή προκλητικών παραγόντων.
Βασικός στόχος είναι η αντιμετώπιση του αίτιου και όχι μόνο των συμπτωμάτων. Η εκπαίδευση για αυτοθεραπεία είναι επίσης διαρκής στόχος της ΜΔΘ, κάνοντας τον ασθενή διαχρονικά ανεξάρτητο και ικανό για σωστή διαχείριση της καθημερινότητας στο διηνεκές. Τέλος, η πρόληψη υποτροπών και η αποφυγή επιβαρυντικών παραγόντων συνιστούν τα μέγιστα στην αντιμετώπιση της χρονιότητας, που αποτελεί σημαντικότατο επιβαρυντικό παράγοντα.